ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/τρια
Σε επίπεδο γνώσης θα είναι σε θέση να ανακαλεί και να περιγράφει:
- Βασικές έννοιες, θεωρίες και απόψεις που σχετίζονται με τις σχεδιαστικές λογοτεχνίες.
- Τον τρόπο με τον οποίο οι σχεδιαστικές λογοτεχνίες αναπτύσσουν τις αφηγήσεις τους με τα δικά τους μέσα.
- Τον πολυγραμματισμό που δεν περιορίζεται σε γλωσσικό μάθημα με αυστηρή μεθοδολογία, αφού πρωτίστως εξοικειωθεί ο/η φοιτητής/τρια με την ευρεία έννοια του «κειμένου». Ένα κείμενο μπορεί να είναι γραπτό ή προφορικό ή να υλοποιείται σε οποιοδήποτε άλλο μέσο έκφρασης.
Σε επίπεδο δεξιοτήτων θα είναι σε θέση να επεξηγεί και να εξάγει συμπεράσματα σχετικά με:
- Τα όρια του γραμματισμού στην συμπερίληψη όχι μόνο της γλώσσας, αλλά και άλλων τρόπων κατασκευής νοήματος.
- Ανάπτυξη υλικού συνδυαστικά με παρατηρητικότητα και φαντασία, που συμβάλλουν αποφασιστικά στην δημιουργική έκφραση.
Σε επίπεδο ικανοτήτων θα είναι σε θέση να εφαρμόζει τα ανωτέρω ως ακολούθως:
- Δημιουργεί πολυτροπικούς κώδικες (γραπτούς, προφορικούς, οπτικούς, ηχητικούς, σωματικούς, απτικούς και χωροαντιληπτικούς κώδικες) και νέα ψηφιακά μέσα επικοινωνίας για την παραγωγή νοήματος.
- Αναλύει και πειραματίζεται στην δημιουργία εικονιστικών μετα – «κειμένων» και να αναγνωρίζει τα χαρακτηριστικά της εικόνας ( στυλ, εστίαση, οπτική γωνία).
- Αξιολογεί αλληλεπιδράσεις συνδημιουργώντας με τα παιδιά συνθήκες επαφής σε διάφορα περιβάλλοντα και καταστάσεις επικοινωνίας χρησιμοποιώντας εικόνες, φωτογραφίες, σχέδια, σύμβολα.
Γενικές Ικανότητες
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και τωναπαραίτητων τεχνολογιών
- Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
- Λήψη αποφάσεων
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
- Παιδαγωγική αξιοποίηση της εικόνας
- Η Εικόνα και τα νέα μοντέλα γραμματισμού- Παιδαγωγικοί στόχοι.
- Πολυγραμματισμός, Η μετατόπιση από τον Γραμματισμό.
- Χαρακτηριστικά Πολυγραμματισμού.
- Οι πολλαπλές αναγνώσεις της εικόνας. Η Επικοινωνία από την εικόνα.
- Οι πολλαπλές ερμηνείες θέασης.
- Πολυσημία και πολυτροπικότητα, ορισμοί, συνδέσεις.
- Η ευρεία έννοια του «κειμένου», κειμενικά είδη, όρια.
- Κατασκευή νοήματος, Αρχές Σημειωτικής.
- Ανάλυση παιδικού σχεδίου, παιδικού βιβλίου, παιδικής ταινίας.
- Κώδικες επικοινωνίας. Η δυναμική σχέση εικόνας και λόγου.
- Ψηφιακά μέσα.
- Καλές πρακτικές και προτάσεις αξιοποίησης της εικόνας στην Προσχολική Εκπαίδευση Διευρύνοντας το σκοπό της παιδαγωγικής του γραμματισμού.
Εργαστηριακές ασκήσεις με ανάλυση και δημιουργία πολυτροπικών κειμένων τόσο των ίδιων των φοιτητών όσο και δημιουργία με τα παιδιά. Ασκήσεις βιωματικής κατανόησης, αξιολόγησης και αναστοχασμού με την “ανάγνωση” εικόνων.
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελληνόγλωσση
Ασωνίτης, Π. (2001). Η εικονογράφηση στο βιβλίο παιδικής λογοτεχνίας. Αθήνα: Καστανιώτης.
Κωνσταντινίδου-Σέμογλου, Ουρ., (2005). Εικόνα και παιδί, Θεσσαλονίκη: Cannot not design publications.
Μαρτινίδης, Π. (1991). Κόμικς – Τέχνη και τεχνική της εικονογράφησης. Θεσσαλονίκη: ΑΣΕ
Μίσιου, Μ. (2010). Τα κόμικς από το περίπτερο στη σχολική τάξη. Αθήνα: ΚΨΜ
Οικονομίδου, Σ. (2006). «Η ενηλικίωση του βλέμματος: το παιδί – αναγνώστης μεταξύ εικόνας και κειμένου», στο Καλογήρου, Τ. (επιμ.) Το Εικονογραφημένο Βιβλίο δεν είναι Μόνο για Παιδιά, Αθήνα: Ο Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.
Οικονομίδου, Σ. (2011). Χίλιες και Μία Ανατροπές: η Νεοτερικότητα στη Λογοτεχνία για Μικρές Ηλικίες, Αθήνα: Πατάκης.
Οικονομίδου, Σ. (2015). Το παιδί πίσω από τις λέξεις. Ο εννοούμενος αναγνώστης των παιδικών βιβλίων. Αθήνα: Gutenberg.
Παπαντωνάκης, Γ. & Κωτόπουλος, Τ. (2011). Σκηνικό, Χαρακτήρες, Πλοκή. Αθήνα: Ίων.
Σβαλίγκου, Χ. (2011). Η ερμηνεία της εικόνας ως σημείου της οπτικής επικοινωνίας, Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
Σιβροπούλου, Ρ. (2004). Ταξίδι στον κόσμο των εικονογραφημένων μικρών ιστοριών: Θεωρητικές και διδακτικές διαστάσεις. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Τζαφεροπούλου, Μ.Μ. (επιμ.) (2001). Η Συγγραφή και η Εικονογράφηση. Αθήνα: Καστανιώτης.
Τσιλιμένη, Τ. (2007). Εικονογραφημένο Παιδικό Βιβλίο: Όψεις και Απόψεις. Βόλος: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας.
Baynham, M. (2002). Πρακτικές Γραμματισμού, (μτφρ. Μ. Αραποπούλου), Αθήνα: Μεταίχμιο.
Cope, Β., M., Kalantzis, Ν., Στελλάκης & Ε., Αρβανίτη, (2019). Γραμματισμοί, Μια παιδαγωγική διαφοροποιημένου σχεδιασμού και πολυτροπικών νοηματοδοτήσεων, μτφ. Γ.Χρηστίδης, Αθήνα: Κριτική
Kress, G. & Leeuwen van T. (2010). Η ανάγνωση των εικόνων. Αθήνα: Επίκεντρο.
McCloud, S. (2014). Κατανοώντας τα κόμικς. Αθήνα: Webcomics-Ν. Καμπουρόπουλος
Nodelman, P. (2009). Λέξεις για εικόνες – Η αφηγηματική τέχνη του παιδικού εικονογραφημένου βιβλίου. Αθήνα: Πατάκης.
Ong, W. (2005). Προφορικότητα και εγγραμματοσύνη (μτφρ. Κ. Χατζηκυριάκου, επιμ. Θ.Παραδέλλη), Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Sontag, S. (1993). Περί φωτογραφίας. μτφ. Ηρακλής Παπαϊωάννου, Αθήνα: Εκδόσεις Φωτογράφος.
Ξενόγλωσση
Battut, E., & Bensimhon, D. (2001) Lire et comprendre les images a l’ ecole. Paris: Retz.
Kress, G. (2003). Literacy in the New Media Age. London and New York: Routledge.
Van Leeuwen, Τ. & Jewitt, C. (επιμ.) (2001). The Handbook of Visual Analysis. London: Sage Publications.
Επιστημονικά περιοδικά
Journal of Visual Culture, SAGE Publishing (2002- current)