Σύγχρονες Τάσεις στην Προσχολική Αγωγή

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/τρια
Σε επίπεδο γνώσης θα είναι σε θέση να ανακαλεί και να περιγράφει:

• Καινοτομίες στην προσχολική αγωγή. Να οικειοποιηθεί ο/η φοιτητής/τρια νέων παιδαγωγικών προσεγγίσεων, εκπαιδευτικών πρακτικών και διδακτικών εργαλείων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι εκπαιδευτικές προκλήσεις αλλά και οι κοινωνικές ανάγκες ατόμων και κοινωνιών.
• Εναλλακτικές μορφές διδακτικών μεθόδων στην προσχολική αγωγή, να αναδείξει προβληματισμούς.
• Τις βασικές αρχές της μεθόδου Project.
• Παράγοντες που προσδιορίζουν την ποιότητα στους θεσμούς προσχολικής ηλικίας.
• Τη σχέση ανάμεσα στις εκπαιδευτικές πολιτικές, τα μαθησιακά μοντέλα και τις παιδαγωγικές πρακτικές που υλοποιούνται στους βρεφονηπιακούς σταθμούς.

 

Σε επίπεδο δεξιοτήτων θα είναι σε θέση να επεξηγεί και να εξάγει συμπεράσματα σχετικά με:

• Παράγοντες που προσδιορίζουν την προσφερόμενη στους προσχολικούς θεσμούς ποιότητα.
• Το σχεδιασμό-υλοποίηση και αξιολόγηση Project.
• Την παιδαγωγική πράξη με βάση τις σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις, τις παιδαγωγικές πρακτικές και τις καινοτομίες που εφαρμόζονται στους χώρους προσχολικής αγωγής.
• Τον παιδαγωγικό διαλόγο και στις συνεργασίες με τους παιδαγωγούς. Παιδαγωγική ομάδα.
• Τον κριτικό αναστοχασμό στο παιδαγωγικό πλαίσιο

 

Σε επίπεδο ικανοτήτων θα είναι σε θέση να εφαρμόζει τα ανωτέρω ως ακολούθως:

• Προσεγγίζει ενεργητική ακρόαση στα μικρά παιδιά καθώς και τεχνικές διαπραγμάτευσης με τους παιδαγωγούς και τα παιδιά.
• Εφαρμόζει παιδαγωγική δράση με την μέθοδο των σχεδίων εργασιών.
• Διαχειρίζεται τρόπους επικοινωνίας με την οικογένεια του παιδιού
• Αναλύει μελέτες περιπτώσεων και νέων σχεδίων εργασίας
• Συνεργάζεται με παιδαγωγούς και κοινωνικούς συνεργάτες
• Προσεγγίζει ψηφιακές δημιουργικές παιδαγωγικές.

 

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
• Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. Βασικές αρχές της σύγχρονης Παιδαγωγικής. Σύγχρονες Τάσεις. Εκπαίδευση και αξίες. Κριτήρια ποιότητας για ένα σύγχρονο βρεφονηπιακό σταθμό. Δεξιότητες του 21ου αιώνα.
2. Πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα σχετικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν τις εκπαιδευτικές αλλαγές (top down-bottom up).
3. Προσδιοριστικοί παράγοντες διάδοσης καινοτομιών. Καινοτομία και δημιουργικότητα. Δημιουργική και κριτική σκέψη. Κριτικές αναστοχαστικές πρακτικές.
4. To «Ευφυές σχολείο».
5. Παραδείγματα εκπαιδευτικών πολιτικών και καινοτόμων εφαρμογών. Η περίπτωση των δημοτικών προσχολικών θεσμών της Ιταλίας. Οι θέσεις του MALAGUZZI .
6. Προηγμένα περιβάλλοντα μάθησης και διδασκαλίας. Παραδείγματα καινοτόμων παιδαγωγικών πρακτικών και παιδαγωγικών ομάδων στην Ελλάδα. Συλλογικές δράσεις και παιδαγωγικά συμβόλαια.
7. Η μέθοδος σχεδίων παιδαγωγικής δράσης και οι προεκτάσεις της. Αυθεντική, ενεργή μάθηση, κοινωνικός εποικοδομητισμός, σύγχρονα εκπαιδευτικά και παιδαγωγικά εργαλεία.
8. Το άνοιγμα του σχολείου προς τα έξω. Η σχέση των εκπαιδευτικών θεσμών και των κοινωνικών συνεργατών.
9. Παιδαγωγική επικοινωνία. Ο ρόλος της παιδαγωγικής ομάδας. Η διευρυμένη παιδαγωγική ομάδα.
10. Δημιουργία δικτύων επικοινωνίας (πραγματικά ή εικονικά-ψηφιακά).
11. Ο μεταβαλλόμενος ρόλος των εκπαιδευτικών και των μαθητών στο περιβάλλον διδασκαλίας – μάθησης του 21ου αιώνα.
12. Ψηφιακή κουλτούρα μάθησης και ποιότητα της μαθησιακής εμπειρίας Στρατηγικές για ψηφιακές δημιουργικές παιδαγωγικές στην σημερινή εκπαίδευση. E-portfolio παιδαγωγού. Τηλε-εκπαίδευση στον προσχολικό θεσμό. Προστιθέμενη παιδαγωγική αξία των ψηφιακών μέσων.
13. Έρευνα και πράξη. Το παιδί στην έρευνα, προσεγγίσεις και πρακτικές.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΔΙΟΥ

Οι ασκήσεις αποβλέπουν στην εξοικείωση του φοιτητή με μεθοδολογικά εργαλεία απαραίτητα για την εφαρμογή σύγχρονων παιδαγωγικών πρακτικών.
Οι φοιτητές θα πειραματιστούν σε καινοτόμους πρακτικές στην τάξη και στον θεσμό.

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνόγλωσση
Ε.Α.Δ.Α.Π., ( 2003). Προς μία συνεργατική και συμμετοχική επιμόρφωση στην αγωγή. Αθήνα: Tυπωθήτω- Γιώργος Δαρδανός.
Ηelm, J.-H., Katz, L., (2002). Mέθοδος project και προσχολική εκπαίδευση. Αθήνα : Μεταίχμιο.
Κουτσουβάνου, Ε., κ.ά. (2006). Οι κοινωνικές επιστήμες στην προσχολική εκπαίδευση. Αθήνα: Οδυσσέας.
Μουμουλίδου, Μ., (2006). Η παιδαγωγική του σχεδίου εργασίας στην προσχολική εκπαίδευση: θεωρητικό πλαίσιο και πράξη. Αθήνα: Τυπωθήτω- Γιώργος Δαρδανός.
Ντολιοπούλου, Ε., (2003). Σύγχρονα Προγράμματα για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Αθήνα: Tυπωθήτω – Γιώργος Δαρδανός.
Ντολιοπούλου, Ε., (2004). Σύγχρονες τάσεις στην προσχολική εκπαίδευση. Αθήνα: Τυπωθήτω- Γιώργος Δαρδανός.
Σιδηροπούλου, Φ., Τσαούλα, Κ., (2008). Παιδικός σταθμός και έρευνα. Αθήνα: Ύψιλον.
Χρυσαφίδης, Κ., (2004). Βιωματική-επικοινωνιακή διδασκαλία. Η εισαγωγή της μεθόδου project στο σχολείο. Αθήνα : Gutenberg.
Alison Clark, Peter, Moss, (2010). Ας ακούσουμε τα μικρά παιδιά. Αθήνα: ΕΑΔΑΠ.
Altrichter, Herbert, Posch, Peter, Somekh, Bridget, (2001). Οι εκπαιδευτικοί ερευνούν το έργο τους. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Bredekamp, S., Copple, C., (1999). Καινοτομίες στην προσχολική εκπαίδευση. Αναπτυξιακά κατάλληλες πρακτικές στα προσχολικά προγράμματα. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Cohen, D., H- Stern, B.-Balaban, N., (2001). Παρατηρώντας και καταγράφοντας τη συμπεριφορά των παιδιών. Αθήνα: Gutenberg.
Freire, P. & Shor, I., (2008). Απελευθερωτική Παιδαγωγική. Διάλογοι για τη μετασχηματιστική εκπαίδευση. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Frey, K., (1998). Η «Μέθοδος project». Μια μορφή συλλογικής εργασίας στο σχολείο ως θεωρία και πράξη. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
Friedrich R, H., (2000). Επικοινωνία στο νηπιαγωγείο. Τα παιδιά ως ακροατές και ομιλητές. Αθήνα: Tυπωθήτω – Γιώργος Δαρδανός.
Mπαγάκης, Γ., (επιμ.) (2006). Εκπαιδευτικές αλλαγές, η παρέμβαση του εκπαιδευτικού και του σχολείο. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Mac Naughton, Gl., (2020). Διαμορφώνοντας την Προσχολική Ηλικία (επιμ. Αμπαρτζάκη). Αθήνα: Πεδίο.
Reggio, Emillia, (2001). Οι χίλιες γλώσσες των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Αθήνα: Πατάκη.
Roopnarine, L.J., Johnson. E.J., (2006). Ποιοτικά προγράμματα προσχολικής εκπαίδευσης Παραδείγματα από τη διεθνή πρακτική. Αθήνα: Παπαζήση.
Stacey, S., (2020). Αναδυόμενο Πρόγραμμα & Παιδαγωγική Τεκμηρίωση στην Προσχολική Εκπαίδευση Από τη θεωρία στην πράξη. Αθήνα: Gutenberg.

 

Ξενόγλωσση
Akoun, Aud., Pailleau, I., (2013). Aprendre avec la pedagogie positive. Paris: Éditions Eyrolles.
Bottrill G. (2018) Can I Go and Play Now?: Rethinking the Early Years. Thousand Oaks, California: SAGE Publications.
Carr M. (2001). Assessment in Early Childhood Settings: Learning Stories. Thousand Oaks, California: SAGE Publications.
Carr M. & Lee W. (2012). Learning Stories: Constructing Learner Identities in Early Education. Thousand Oaks, California: SAGE Publications.
Cavero B. O. & Calvet L. N., (2018). New Pedagogical Challenges in the 21st Century. InTechOpen.
MacBlain S. (2018). Learning Theories for Early Years Practice. Thousand Oaks, California: SAGE Publications.
Palazzolo, J. (2020). La psychologie positive. Paris: Presses Universitaires de France.
Rayou, P. & Van Zanten, A. (2018). Les 100 mots de l’ éducation. Paris: Presses Universitaires de France.

 

Επιστημονικά περιοδικά
Journal of Early Childhood Research (SAGE)
Early Childhood Education Journal (Springer)
European Early Childhood Education Research Journal