Έρευνα και Παιδαγωγική Πράξη στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες
Σε επίπεδο γνώσης θα είναι σε θέση να:

• Να περιγράφουν και να αναγνωρίζουν τα κατάλληλα χαρακτηριστικά μιας επιστημονικής έρευνας.
• Να εντοπίζουν πηγές της σύγχρονης παιδαγωγικής έρευνας.
• Να μάθουν να χρησιμοποιούν/οργανώνουν τα συστήματα βιβλιογραφικών αναφορών ως μέρος της επιστημονικής τους ταυτότητας.
• Να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα των παιδαγωγικών θεμάτων και την αναγκαιότητα της επιστημονικής στήριξης στην εύρεση λύσεων.
• Να μάθουν να αναγνωρίζουν ψεύτικες/ατελείς πληροφορίες και αστήρικτες απόψεις που δημοσιεύονται στα κοινωνικά δίκτυα/ιστολόγια/ιστοσελίδες κλπ
• Να κατανοήσουν τη σημασία της συνεχούς επιμόρφωσης γύρω από θέματα που αφορούν το επάγγελμά τους.

Σε επίπεδο δεξιοτήτων θα είναι σε θέση:

• Να διεξάγουν σύντομες βιβλιογραφικές ανασκοπήσεις.
• Να υιοθετούν κριτικά νέες παιδαγωγικές θεωρίες και μεθόδους που στηρίζονται σε εμπεριστατωμένες μελέτες.
• Να κρίνουν τις σύγχρονες έρευνες όχι μόνο ως προς τη μεθοδολογία και τον σχεδιασμό τους αλλά και ως προς την ηθική δεοντολογία τους, τα οφέλη που θα επιφέρουν στην παιδαγωγική κοινότητα και την επίδραση που θα έχουν στην προώθηση της παιδαγωγικής επιστήμης.

 

Σε επίπεδο ικανοτήτων θα είναι σε θέση να:

• Να προωθήσουν μία κουλτούρα συνεχούς αναβάθμισης και επιμόρφωσης ανάμεσα στην ομάδα των παιδαγωγών με την οποία συνεργάζονται.
• Ενημερώνουν τους γονείς και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς γύρω από τα ευρήματα των σύγχρονων ερευνών και να προτείνουν αλλαγές/βελτιώσεις στην παιδαγωγική πράξη των παιδικών σταθμών.
• Να κατασκευάσουν τη δική τους ιστοσελίδα/ιστολόγιο με τα ευρήματά τους γύρω από κάποιο σημαντικό θέμα και/ή να υποβάλλουν μια περίληψη σε ένα Ελληνικό ή Διεθνές συνέδριο/περιοδικό προσχολικής αγωγής.
• Να αξιολογούν/διερευνούν και να λαμβάνουν σωστές αποφάσεις γύρω από νόμους, υπουργικές αποφάσεις, αναλυτικά προγράμματα, και άλλα κείμενα/προτάσεις που αφορούν την παιδαγωγική πράξη στην Ελλάδα και τον κόσμο και να μπορούν να κάνουν την κριτική τους στηριζόμενοι σε διεθνή, μακροχρόνιες έρευνες και εμπεριστατωμένες θεωρίες.
• Να προωθούν την αλλαγή και πρόοδο σε παιδαγωγικές πρακτικές.

 

Γενικές Ικανότητες

• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. Τι γνωρίζουμε για την εκπαιδευτική έρευνα/έρευνα με μικρά παιδιά στην Ελλάδα και παγκοσμίως. Η σημασία της έρευνας στην ανάπτυξη και βελτίωση της επαγγελματικής και επιστημονικής ταυτότητας του παιδαγωγού προσχολικής ηλικίας. Συστήματα/Λογισμικά βιβλιογραφίας – APA 7.
2. Ηθική δεοντολογία (Ethics), ισονομίας (social equity) και τα δικαιώματα των παιδιών/γονέων στην παιδαγωγική έρευνα.
3. Ο παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας ως ερευνητής/παρατηρητής/αξιολογητής διερευνά και καταρρίπτει τους παρακάτω ‘μύθους και στερεότυπα’ και απαντάει σε κρίσιμα ερωτήματα: «Γεννιόμαστε ή γινόμαστε;»: η αέναη μάχη βιολογίας/γονιδίων – περιβάλλοντος/συνθηκών
4. «Οι αριθμοί λένε την αλήθεια;» : αν δεν αποδεικνύεται με αριθμούς/στατιστικές, δεν είναι αλήθεια;
5. «Τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να το κάνουν αυτό, είναι πέρα από το στάδιο ανάπτυξης τους»: τι μπορούν και δεν μπορούν να μάθουν τα μικρά παιδιά;
6. «Τα κορίτσια είναι καλά στη ζωγραφική και τα αγόρια στα τουβλάκια»: έχει φύλο η μάθηση;
7. «Τα αγόρια δεν μπορούν να παίζουν με κούκλες στο κουκλόσπιτο»: έχουν φύλο οι γωνιές στον παιδικό σταθμό;
8. «Επτά και παραπάνω μύθοι γύρω από τη χρήση των νέων τεχνολογιών με τα μικρά παιδιά»: υπάρχει κατάλληλη ηλικία για να αρχίσει κάποιος να παίζει με την ψηφιακή τεχνολογία;
9. «Ο μύθος γύρω από τα μαθησιακά στιλ (Learning styles)»: πώς μαθαίνουμε τελικά;
10. «Τα πρότυπα/στένσιλ είναι χρήσιμα για τα μικρά παιδιά»: υπάρχει πρότυπο για τη φαντασία και τη δημιουργικότητα; «Κατασκευές και χειροτεχνίες στον παιδικό σταθμό: πρέπει να είναι όλες ίδιες; Ποιος ο ρόλος του παιδαγωγού;»: συνέπειες και προβληματισμοί σχετικά με τις καθημερινές μας πρακτικές.
11. «Τα μικρα παιδιά που μαθαίνουν δύο (ή περισσότερες γλώσσες) θα μπερδευτούν»: είναι καλή ή κακή τελικά η διγλωσσία/πολυγλωσσία;
12. «Είναι μικρός/ή ακόμα δεν μπορεί να μάθει να διαβάζει και να γράφει»: υπάρχει σωστή ηλικία για να μάθουν γραφή και ανάγνωση τα παιδιά; Πρέπει να είναι βασικός στόχος του παιδικού σταθμού να μάθουν τα παιδιά την αλφαβήτα και τους αριθμούς;
13. Παρουσίαση και διάδοση ερευνητικών έργων/αποτελεσμάτων. Ελληνικά και διεθνή συνέδρια/επιστημονικών περιοδικά
    προσχολικής αγωγής και άλλοι τρόποι διάδοσης/παρουσιάσης (π.χ. κοινωνικά δίκτυα).

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνόγλωσση
Altrichter, H., Posch, P., & Somekh, B., (2001). Οι εκπαιδευτικοί ερευνούν το έργο τους. Μεταίχμιο.
Cohen, D., Stern, V., (επιμ.: Βοσνιάδου, Σ.) (1991). Παρατηρώντας και καταγράφοντας τη συμπεριφορά των παιδιών. Gutenberg.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2008). Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας. Μεταίχμιο.
Γκλούμπου, Α., & Κακανά, Δ. Μ. (2019). Τα παιδιά ανασχεδιάζουν το χώρο της τάξης τους: μία έρευνα δράσης στο νηπιαγωγείο με την «Προσέγγιση του Mωσαϊκού». Χώροι για το Παιδί ή Χώροι του Παιδιού;, 1, 120-134.
Ζαφειρόπουλος, K. (2015) (2η εκδ.). Πώς γίνεται μια επιστημονική εργασία;. Εκδόσεις: Κριτική.
Κατσαρού, Ε., & Τσάφος, Β., (2003). Από την έρευνα στη διδασκαλία. Σαββάλας.
Λυκομήτρου, Σ., & Αυγητίδου, Σ. (2014). ∆ιαλογικές πρακτικές στην εκπαίδευση: μία συνεργατική έρευνα δράση. Action research in education, 5, 91-111.
Μπουρλιάσκος, Β., (2010). Πώς γράφεται μια επιστημονική εργασία. Διόνικος.
Παπάνης, Ε. Π., (2011). Μεθοδολογία έρευνας και διαδίκτυο. Εκδόσεις: Ι. Σιδέρης. http://ppy.aegean.gr/site/ext-files/bibliothiki/2011-methodologia-ereynas-kai-diadiktio.pdf
Παπαναστασίου, Κ., & Παπαναστασίου, Ε. Κ., (2016). Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας. Εκδότης: Ιδιωτική.
Ρούβαλη, Α., & Ρήγα, Β. (2013). Η προσέγγιση του «Μωσαϊκού»: ένα νέο εκπαιδευτικό εργαλείο στην ελληνική προσχολική εκπαίδευση. Ερευνώντας τον κόσμο του παιδιού, 12, 65-79.
Σιδηροπούλου Φ., Τσαούλα Ν., (2008). Παιδικός σταθμός και έρευνα: τοπίο πολυεπίπεδης επικοινωνίας. Υψιλον βιβλία.
Σαϊπά, Τ., Κακανά, Δ. Μ., & Μπονώτη, Φ. (2014). Το portfolio ως μέσο αξιολόγησης της σχεδιαστικής ικανότητας παιδιών προσχολικής ηλικίας. Ερευνώντας τον κόσμο του παιδιού, 13, 428-441.
Τανακίδου, Μ., & Αβγιτίδου, Σ., (2016). Υποστηρίζοντας τις οπτικές των παιδιών στο ελεύθερο παιχνίδι: μια εκπαιδευτική παρέμβαση. Διάλογοι! Θεωρία και πράξη στις επιστήμες αγωγής και εκπαίδευσης, 2, 52-77. https://doi.org/10.12681/dial.10542
Τζάνη, Δ., (2014). Οι απόψεις των μαθητών της προσχολικής εκπαίδευσης σχετικά με το ζήτημα της ποιότητας εκπαίδευσης στο νηπιαγωγείο: Μια έρευνα «φωνής νηπίων». Multilingual Academic Journal of Education and Social Sciences, 70.

 

Ξενόγλωσση
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2017) (8th ed.). Research methods in education. Routledge.
Clements, D. H., & Sarama, J. (2018). Myths of early math. Education Sciences, 8(2), 71.
Genesee, F. (2015). Myths about early childhood bilingualism. Canadian Psychology/Psychologie Canadienne, 56(1), 6.
Grieshaber, S., & Cannella, G. S. (Eds.). (2001). Embracing identities in early childhood education: Diversity and possibilities. Teachers College Press.
Hawley, P. H. (2016). Eight myths of child social development: An evolutionary approach to power, aggression, and social competence. In Evolutionary perspectives on child development and education (pp. 145-166). Springer.
Kim, S., & Plotka, R. (2016). Myths and Facts Regarding Second Language Acquisition in Early Childhood: Recommendations for Policymakers, Administrators, and Teachers. Dimensions of Early Childhood, 44(1), 18-24.
Konstantoni, K., & Kustatscher, M. (2016). Conducting ethnographic research in early childhood research: questions of participation. The SAGE handbook of early childhood research, 223-239.
Lindqvist, G. (1996). The aesthetics of play. A didactic study of play and culture in preschools. Early years, 17(1), 6-11.
McClure, M. (2011). Child as totem: Redressing the myth of inherent creativity in early childhood. Studies in Art Education, 52(2), 127-141.
Mac Naughton, G., Rolfe, S. A., & Siraj-Blatchford, I., (2010). Doing early childhood research. International perspectives on theory and practice. Allen & Unwin.
Nilsson, M. E. (2009). Creative pedagogy of play—The work of Gunilla Lindqvist. Mind, Culture, and Activity, 17(1), 14-22.
Nilsson, M., & Ferholt, B. (2014). Vygotsky’s theories of play, imagination and creativity in current practice: Gunilla Lindqvist’s” creative pedagogy of play” in US kindergartens and Swedish Reggio-Emilia inspired preschools. Perspectiva, 32(3), 919-950.
Parnell, W., & Iorio, J. M. (2016). Disrupting early childhood education research. Imagining new possibilities. Routledge.
Perlmutter, G. (2004). Fact and Fantasy: Eight Myths About Early Childhood Education and Care. Canadian Review of Social Policy, (53), 190.
Plowman, L., & McPake, J. (2013). Seven myths about young children and technology. Childhood Education, 89(1), 27-33.
Rouvali, A., & Riga, V. (2019). Redefining the importance of children’s voices in personal social emotional development curriculum using the Mosaic Approach. Education 3-13, 47(8), 998-1013.
Velasco, M. L., Berckmans, I., O’Driscoll, J. V., & Loots, G. (2014). A visual narrative research on photographs taken by children living on the street in the city of La Paz–Bolivia. Children and Youth Services Review, 42, 136-146.

 

Επιστημονικά περιοδικά
Educational Researcher
Contemporary issues of early childhood
Action Research in Education
Journal of teacher education
Research in education journal
Διάλογοι! Θεωρία και πράξη στις επιστήμες αγωγής και εκπαίδευσης:
Προσχολική και Σχολική Εκπαίδευση
Επιστημονική Επετηρίδα
Έρευνα στην Εκπαίδευση