Εισαγωγή στη Μουσειοπαιδαγωγική

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες
Σε επίπεδο γνώσης θα είναι σε θέση να ανακαλούν και να περιγράφουν:

• τα διαφορετικά είδη μουσείων, τους σκοπούς και τις επιμέρους μουσειακές λειτουργίες.
• τις παραμέτρους που καθιστούν το μουσείο ένα αποτελεσματικό μαθησιακό περιβάλλον, ιδιαίτερα για το παιδικό κοινό.
• τις εκπαιδευτικές θεωρίες που βρίσκουν εφαρμογή στο μουσειακό περιβάλλον.
• το ευρύ πεδίο δράσης των μουσειοπαιδαγωγών και τον κομβικό τους ρόλο στη σύνδεση των μουσείων με την ευρύτερη κοινότητα.
• τα στάδια σχεδιασμού, υλοποίησης και αξιολόγησης των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων και του συνοδευτικού εκπαιδευτικού
• υλικού, καθώς και την ποικιλία των παιδαγωγικών μεθόδων και τεχνικών που εφαρμόζονται στο μουσείο.

 

Σε επίπεδο δεξιοτήτων θα είναι σε θέση:

• να προσεγγίζουν κριτικά το εκπαιδευτικό έργο φορέων αναφορικά με την πολιτισμική κληρονομιά.
• να εφαρμόζουν τις παιδαγωγικές θεωρίες και μεθόδους που αξιοποιούνται στα μουσεία στην ανάπτυξη μουσειοπαιδαγωγικών δραστηριοτήτων για την προσχολική ηλικία.

 

Σε επίπεδο ικανοτήτων θα είναι σε θέση:

• να σχεδιάζουν πρωτότυπα εκπαιδευτικά προγράμματα σε μουσεία ή χώρους πολιτισμικής αναφοράς της επιλογής τους.

 

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Λήψη αποφάσεων
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. Εμφάνιση, εξέλιξη, είδη µουσείων. Οι μουσειακές λειτουργίες. Διαστάσεις της μουσειακής εμπειρίας.
2. Πολιτισμός και εκπαίδευση: Η σημασία της ένταξης του πολιτισμού στην εκπαίδευση. Τα χαρακτηριστικά του μουσείου ως περιβάλλοντος μάθησης. Προσέγγιση των σχετικών με τη μουσειακή αγωγή όρων.
3. Η παιδαγωγική προσέγγιση και η παιδαγωγική αξιοποίηση των μουσειακών αντικειμένων.
4. Οι διαφορετικές ομάδες κοινού και ο ρόλος του μουσειοπαιδαγωγού. Το μικρό παιδί στο μουσείο: τρόποι αλληλεπίδρασης.
5. Σύγχρονες θεωρίες μάθησης και η εφαρμογή τους στο μουσείο.
6. Σχεδιασμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο μουσείο.
7. Παιδαγωγικές μέθοδοι και τεχνικές στο μουσείο. Οι ιδιαιτερότητες της εμψύχωσης στην προσχολική ηλικία.
8. Η οργάνωση μιας εκπαιδευτικής επίσκεψης στο μουσείο.
9. Αξιολόγηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο μουσείο.
10. Μουσείο και σχολείο – Μουσείο και Βρεφονηπιακός σταθμός: τρόποι συνεργασίας για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα μουσειακής αγωγής.
11. Η περίπτωση των μουσειοσκευών και του ψηφιακού και έντυπου εκπαιδευτικού υλικού.
12. Οι πολλαπλοί ρόλοι του Μουσείου στην ένταξη και την υποστήριξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Παιδί με αισθητηριακές και νοητικές αναπηρίες και Μουσείο.
13. Εφαρμογές της μουσειοπαιδαγωγικής στην Ελλάδα: κριτικός αναστοχασμός και προοπτικές.

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνόγλωσση
Βέμη, Μ. & Νάκου, Ε. (επιμ.) (2010). Μουσεία και Εκπαίδευση. Αθήνα: Νήσος.
Black, G. (2009). Το Ελκυστικό Μουσείο. Μουσεία και Επισκέπτες. Αθήνα: ΠΙΟΠ.
Γαλανίδου, Ν. & Dommasne, L.H. (επιμ.) (2013). Μιλώντας στα παιδιά για το παρελθόν. Μια διεπιστημονική προσέγγιση. Αθήνα: Καλειδοσκόπιο.
Καλεσοπούλου, Δ., (επιμ.) (2011). Παιδί και Εκπαίδευση στο Μουσείο. Θεωρητικές αφετηρίες, παιδαγωγικές πρακτικές. Αθήνα: Πατάκη.
Kόκκινος, Γ. & Aλεξάκη, E. (επιμ.) (2002). Διεπιστημονικές προσεγγίσεις στη μουσειακή αγωγή. Aθήνα: Mεταίχμιο.
Κολιόπουλος, Δ. (2004). Η διδακτική προσέγγιση του Μουσείου Φυσικών Επιστημών. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Νάκου, Ε. (2001). Moυσεία: Εμείς, τα πράγματα και ο πολιτισμός. Αθήνα: Νήσος.
Νικονάνου, Ν., 2010. Μουσειοπαιδαγωγική. Από τη θεωρία στην πράξη, Αθήνα: Πατάκη.
Νικονάνου, Ν. & Κασβίκης, Κ. (επιμ.) (2008). Eκπαιδευτικά ταξίδια στο χρόνο. Εμπειρίες και ερμηνείες του παρελθόντος, Αθήνα: Πατάκη.
Νικονάνου, Ν. (επιμ.) (2015). Μουσειακή μάθηση και εμπειρία στον 21ο αιώνα. Κάλλιπος https://repository.kallipos.gr/handle/11419/843
Shaffer, S. E. (2019). Το παιδί και το μουσείο: Θεωρητικές προσεγγίσεις και παιδαγωγικές πρακτικές (Επιμ. Κ. Δ. Μαλαφάντης, Μτφ. Μ. Καρδαμίτσα-Ψυχογιού). Αθήνα: Ινστιτούτο του Βιβλίου-Καρδαμίτσα.
Τζιαφέρη, Σ. Γ. (2005). Το Σύγχρονο Μουσείο στην Ελληνική Εκπαίδευση μέσα από το παράδειγμα των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων. Θεσσαλονίκη: Αδελφοί Κυριακίδη.

 

Ξενόγλωσση
Falk, J. & Dierking, L. (2012). The Museum Experience revisited. Walnut Creek, CA: Left Coast Press.
Hackett, A., Holmes, R. & MacRae, C. (eds) (2020). Working with Young Children in Museums. Weaving Theory and Practice. London: Routledge.
Hein, G. (1998). Learning in Museum. London: Routledge.
Hohenstein, J. & Moussouri, T. (2018). Museum Learning: Theory and Research as Tools for Enhancing Practice. London: Routledge.
Roberts, L. (1997). From Knowledge to Narrative: educators and the changing museum. Washington, London: Smithsonian Institution Press.
Shaffer, S. E. (ed.) (2020). International Thinking on Children in Museums. A Sociocultural View of Practice. London: Routledge.

 

Επιστημονικά περιοδικά
Διεθνές ηλεκτρονικό περιοδικό MuseumEdu (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)
MusEd, Μουσείο – Σχολείο – Εκπαίδευση
Journal of Museum Education
Journal of Education in Museums
Museum & Society