Γλωσσική Ανάπτυξη και Επικοινωνία στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/τρια
Σε επίπεδο γνώσης θα είναι σε θέση να ανακαλεί και να περιγράφει:

• Βασικές έννοιες της Αναπτυξιακής Ψυχογλωσσολογίας.
• Τους βασικούς σταθμούς στην εξέλιξη της γλώσσας στο ανθρώπινο είδος.
• Σύγχρονες μεθόδους έρευνας του κλάδου.
• Τις βασικές θεωρίες ανάπτυξης της γλώσσας.
• Την πορεία ανάπτυξης της φωνολογίας, της σύνταξης/μορφολογίας, της σημασιολογίας/λεξιλογίου και της πραγματολογίας.
• Τον ρόλο του εγκεφάλου στην ανάπτυξη της γλώσσας.
• Τις προγλωσσικές γνωστικές και επικοινωνιακές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της γλώσσας.
• Την πορεία της γλωσσικής και γνωστικής ανάπτυξης δίγλωσσων ομιλητών.

 

Σε επίπεδο δεξιοτήτων θα είναι σε θέση να επεξηγεί και να εξάγει συμπεράσματα σχετικά με:

• Βασικές έννοιες της Αναπτυξιακής Ψυχογλωσσολογίας.
• Τους βασικούς σταθμούς στην εξέλιξη της γλώσσας στο ανθρώπινο είδος.
• Σύγχρονες μεθόδους έρευνας του κλάδου.
• Τις βασικές θεωρίες ανάπτυξης της γλώσσας.
• Την πορεία ανάπτυξης της φωνολογίας, της σύνταξης/μορφολογίας, της σημασιολογίας/λεξιλογίου και της πραγματολογίας.
• Τον ρόλο του εγκεφάλου στην ανάπτυξη της γλώσσας.
• Τις προγλωσσικές γνωστικές και επικοινωνιακές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της γλώσσας.
• Την πορεία της γλωσσικής και γνωστικής ανάπτυξης δίγλωσσων ομιλητών.

 

Σε επίπεδο ικανοτήτων θα είναι σε θέση να εφαρμόζει τα ανωτέρω ως ακολούθως:

• Διαμορφώνει αποτελεσματικότερα προγράμματα αγωγής και φροντίδας βρεφών και νηπίων.
• Διεξάγει έρευνες σε ζητήματα που σχετίζονται με την ανάπτυξη της γλώσσας σε βρέφη και νήπια.
• Εντοπίζει νήπια που παρουσιάζουν καθυστέρηση στη γλωσσική ανάπτυξη.
• Διαχειρίζεται βρέφη και νήπια και τις οικογένειές τους που παρουσιάζουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη της επικοινωνίας και τη γλωσσική ανάπτυξη.

 

Γενικές Ικανότητες

• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις.
• Αυτόνομη Εργασία
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. Αποσαφήνιση βασικών όρων: Γλώσσα – Ομιλία – Επικοινωνία.
2. Επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης: Φωνολογία – Μορφολογία & Σύνταξη – Σημασιολογία – Πραγματολογία.
3. Φυλογένεση της γλώσσας – Οντογένεση της γλώσσας – Γλωσσική ανάπτυξη & γλωσσική κατάκτηση.
4. Μέθοδοι μελέτης της γλωσσικής ανάπτυξης.
5. Θεωρίες γλωσσικής ανάπτυξης
6. Στοιχεία νευρογλωσσολογίας – Κρίσιμη περίοδος στην ανάπτυξη της γλώσσας.
7. Προγλωσσικές επικοινωνιακές ικανότητες ως προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της γλώσσας.
8. Γνωστικές ικανότητες ως προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της γλώσσας.
9. Φωνολογική ανάπτυξη.
10. Ανάπτυξη μορφολογίας και σύνταξης.
11. Σημασιολογική/ Λεξιλογική ανάπτυξη.
12. Πραγματολογική ανάπτυξη.
13. Γλωσσική και γνωστική ανάπτυξη δίγλωσσων ομιλητών.

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνόγλωσση
Ανδρέου, Γ. (2012). Γλώσσα: Θεωρητική και μεθοδολογική προσέγγιση. Αθήνα: Πεδίο.
Βογινδρούκας, Ι., Οκαλίδου, Α. & Σταυρακάκη, Σ. (Επιμ). (2010). Αναπτυξιακές γλωσσικές διαταραχές. Αθήνα: Επίκεντρο.
Βοσνιάδου, Σ. (1995). Κείμενα Εξελικτικής Ψυχολογίας, Α‘ Τόμος, Γλώσσα. Αθήνα: Gutenberg.
Cole, M. & Cole, S.R. (2001). H ανάπτυξη των παιδιών, Τόμος Β, Κεφ. 8. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Κατή, Δ. (2000). Γλώσσα και επικοινωνία στο παιδί. Αθήνα: Οδυσσέας.
Μότσιου, Ε. (2017). Εισαγωγή στην ανάπτυξη της γλώσσας. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
Νικολόπουλος, Δ. & Ξενάκη, Χ. (20 16). Γλωσσική ανάπτυξη και διαταραχές. Αθήνα: Τόπος.
Παπαηλιού, Χ. (2005). Η ανάπτυξη της γλώσσας. Αθήνα: Παπαζήσης.
Πόρποδας, Κ. (1992). Γνωστική Ψυχολογία, Τόμος 2, Θέματα ψυχολογίας της γλώσσας – Λύση προβλημάτων. Αθήνα.

 

Ξενόγλωσση
Barrett, M. (Εd.) (1999). The Development of language. London: Psychology Press.
Βloom L. (1993). Language development from two to three. Cambridge: Cambridge University Press.
Fenson, L. (1994). Variability in early communicative development. Chicago: Society for Research in Child Development.
Fletcher, P. & Garman, M. (1986). Language acquisition: Studies in first language development. Cambridge: Cambridge University Press
Fletcher, P. & MacWhinney, B. (Εds.) (1995). The handbook of child language. Oxford: Blackwell.
Hoff, E. (2009). Language development. Belmont: Wadsworth Cengage Learning.
Owens, R. E. (1996). Language development: An introduction. Boston: Allyn and Bacon.
Sue Savage-Rumbaugh, E.S. (1993). Language comprehension in ape and child. Chicago: Society for Research in Child Development.
Tomasello, M. (2014). The new Psychology of Language. New York: Psychology Press.

 

Επιστημονικά περιοδικά
Journal of Child Language