ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση των κοινωνιολογικών και πολιτισμικών χαρακτηριστικών της παιδικής ηλικίας και η κατάλληλη παιδαγωγική διαχείριση και αξιοποίηση.
Οι φοιτητές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος θα είναι σε θέση
- Να διακρίνουν και να σέβονται τα ποικίλα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των παιδιών.
- Να γνωρίζουν την ανάδειξη της παιδικής ηλικίας ως ιδιαίτερου ηλικιακού σταδίου με τα δικά του χαρακτηριστικά
- Να γνωρίζουν και να σέβονται τα ήθη, έθιμα και κουλτούρες διαφόρων πολιτισμικών ομάδων.
- Να συνεργάζονται εποικοδομητικά με γονείς και παιδιά από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα.
- Να αξιοποιούν και να προωθούν τις διαπολιτισμικές αλληλεπιδράσεις προς όφελος των παιδιών, των οικογενειών και των ίδιων των παιδαγωγών.
- Να προσεγγίζουν πολιτισμικές έννοιες και να πραγματοποιούν παιδαγωγικές δραστηριότητες με ποικίλο πολιτισμικό περιεχόμενο.
- Να συνεργάζονται και να προωθούν εκδηλώσεις με σκοπό την προώθηση της διαπολιτισμικότητας.
Γενικές Ικανότητες
- Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
- Λήψη αποφάσεων
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Το μάθημα εστιάζεται στη διερεύνηση της θεματικής που αφορά στην εξέλιξη της θέσης του παιδιού στην κοινωνία, αποσκοπώντας να εξετάσουμε την παιδική ηλικία μέσω μιας κοινωνιολογικής και μιας ιστορικής προοπτικής. Τόσο οι ιστορικοί όσο και οι κοινωνιολόγοι επιμένουν στην αναγκαιότητα της μελέτης της παιδικής ηλικίας, τοποθετώντας την μέσα σε ένα ιδιαίτερο κοινωνικό, πολιτισμικό, οικονομικό και δημογραφικό πλαίσιο. Η ποικιλομορφία των ορισμών αναφορικά με την παιδική ηλικία σχετίζονται με ιστορικές, κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συγκυρίες, λαμβάνοντας υπόψη τις σχέσεις ισχύος τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ κοινωνικές και εκπαιδευτικές πολιτικές που σχετίζονται με την αγωγή και εκπαίδευση των παιδιών προσχολικής ηλικίας αφορούν όλους τους γονείς με την καθιέρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
Η Θέση του παιδιού στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες διαμορφώνεται μέσω της ανάπτυξης ενός νομικού πλαισίου που σχετίζεται με την παιδική ηλικία, καθώς και με τα δικαιώματα του παιδιού. Παρατηρείται στον δυτικό κόσμο, μέσω των ερευνητικών δεδομένων, μείωση της παιδικής θνησιμότητας, μείωση του ποσοστού των γεννήσεων από τη δεκαετία του 1960, διαρκής μείωση του αριθμού των παιδιών ανά οικογένεια, αύξηση του αριθμού των εργαζομένων γυναικών και συνεπώς η αναγκαιότητα της ανάθεσης της φύλαξης των παιδιών, αύξηση της προσέλευσης των μικρών παιδιών διαφόρων κοινωνικό-οικονομικών και πολιτισμικών περιβαλλόντων σε δομές προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης, γεγονός που τροποποιεί σημαντικά τις μορφές και τις συνθήκες κοινωνικοποίησης των μικρών παιδιών, τα οποία θεωρούνται ως κοινωνικά δρώντα πρόσωπα που διαθέτουν κοινωνικές, γνωστικές, συναισθηματικές και γνωστικές δεξιότητες. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε μορφές αγωγής σε διάφορα πολιτισμικά περιβάλλοντα, στη μετανάστευση, στις ανισότητες και τους αποκλεισμούς στην προσχολική αγωγή, καθώς και στις έμφυλες διαστάσεις της παιδικής ηλικίας.
Οι διατυπώσεις για τα δικαιώματα του παιδιού του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών το 1959 και η σύμβαση για τα δικαιώματα των παιδιού το 1989, στο τέλος του 20ου αιώνα, φέρουν τη σφραγίδα των δυτικών ιδεών για την παιδική ηλικία. Με την κατάργηση της παιδικής εργασίας τα παιδιά δεν θα απασχολούνται κάτω των δεκαέξι ετών σε καμία μορφή παραγωγικής εργασίας σε αντίθεση με τις ιδέες και πρακτικές εκτός του δυτικού κόσμου. Σήμερα το παιδί είναι στο επίκεντρο των ενασχολήσεων των κοινωνιών και των οικογενειών και συνιστά έναν από τους άξονες αναφοράς της διαμόρφωσης νέων μορφών οικογένειας.
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελληνόγλωσση
Aries, Ph., (1990). Αιώνες Παιδικής Ηλικίας. Αθήνα, Γλάρος.
Erikson, E., (1975). Η Παιδική Ηλικία και η Κοινωνία. Αθήνα, Καστανιώτη.
Μακρυνιώτη, Δ., (Επιμ.) ( 1997). Παιδική Ηλικία. Αθήνα, Νήσος.
Modgil, S., Verma, G., Mallick, K., Modgil, C., (1997). Πολυπολιτισμική Εκπαίδευση: Προβληματιμοί – Προοπτικές. Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα.
Υπουργείο Εσωτερικών – Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας (2009). Παιδιά και ΜΜΕ: Οι ανήλικοι στον κόσμο της επικοινωνίας. Αθήνα.
Πεχτελίδης, Γ. & Κοσμά, Υ. (2012). Άγ(ρ)ια Παιδιά. Οριοθετήσεις της «παιδικής ηλικίας» στο λόγο. Εκδότης: Επίκεντρο.
Ξενόγλωσση
Bayne- Jardine, C. & Holly, P., (1994). Developing Quality Schools. London: The Falmer Press.
Gonzalez-Mena, J., (2008). Diversity in Early Care and Education: Honoring Differences. 5th Ed. London: McGaw-Hill Education- Europe.
Trueba, T.H., & Barnett-Mizrahi, C., (Eds) (1979). Bilingual Multicultural Education and the Professional: From Theory to Practice. Massachusetts: NewBury House.