Μουσική Παιδαγωγική

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

 

ΓΝΩΣΕΙΣ

Σκοπός του μαθήματος της Μουσικοπαιδαγωγικής είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές/τριες τις γνώσεις και τις δυνατότητες ώστε:
Να γνωρίσουν τη βασική ορολογία και να κατανοήσουν τη διάρθρωση του επιστημονικού πεδίου της Μουσικής Παιδαγωγικής.
Να γνωρίσουν μεθόδους μουσικής διδασκαλίας όπως: C. Orff, E. J. Dalcroze, Z. Kodaly, E.Gordon κ.α).

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

• Να γνωρίσουν τις φάσεις της φωνητικής και κινητικής εξέλιξης του παιδιού στη πρώιμη παιδική ηλικία
• Να εξοικειωθούν με βασικές αρχές του τραγουδιού και του ρυθμού ενός μουσικού κομματιού
• Να γνωρίσουν τα μουσικά όργανα και τις κατηγορίες τους
• Να γνωρίσουν κάποιες βασικές αρχές για το σχεδιασμό μουσικών δραστηριοτήτων

 

ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ

• Να γνωρίσουν και να κατανοήσουν στοιχεία μουσικής θεωρίας
• Να γνωρίσουν τη σχετική βιβλιογραφία με το συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΘΕΩΡΙΑ:

1. Εισαγωγή στις έννοιες – ορισμούς της ρυθμικής και κινητικής αγωγής. Παιδαγωγικοί στόχοι και οφέλη. Ιστορική ανασκόπηση των κυριότερων εκπροσώπων και μεθόδων διδασκαλιας, στη ρυθμική και κινητική αγωγή (C. Orff, E. Dalcroze, E. Gordon)
2. Ανάλυση των Μεθόδων διδασκαλίας με παραδείγματα, video, και ενδεικτική πρακτική εφαρμογή
3. Διδασκαλία της μουσικής θεωρίας. Αναλύονται έννοιες της μουσικής όπως: Διάρκεια, Ρυθμός, Μέτρο, Τονικό Ύψος, Τονικότητά, Tempo ή ρυθμική αγωγή, Δυναμική, Χροιά ή ηχόχρωμα, Φόρμα κ.α
4. Εκμάθηση βασικής μουσικής σημειογραφίας.
5. Η σημασία του ρυθμού στην ομαλή ανάπτυξη του παιδιού. Ρυθμικές και κινητικές ικανότητες των βρεφών και των νηπίων. Ειδικές αναπτυξιακές ανάγκες και δυνατότητες.
6. Εισαγωγή στην Ποσοτική Έρευνα στη Μουσική Παιδαγωγική. Γίνεται μια σύντομη ιστορική ανασκόπηση των επιστημόνων που προσέφεραν στην ποσοτική έρευνα και γίνεται αναφορά για μετρήσεις μουσικής δεκτικότητας και μουσικού επιτεύγματος καθώς και για μετρήσεις στη προσχολική ηλικία.
7. Εισαγωγή στη Ποιοτική Έρευνα στην Επιστήμη της Mουσικής Παιδαγωγικής
8. Τα μουσικά παιχνίδια και ο παιδαγωγικός τους ρόλος στη πρώιμη παιδική ηλικία.
9. Σχεδιασμός της δραματοποίησης και της καλλιτεχνικής έκφρασης.
10. Η διδασκαλία του τραγουδιού και η σημασία του.
11. Ενεργητική Ακρόαση – Ακουστικοτητα (Audiation).
12. Έννοιες επίσης που αναλύονται είναι: ο αυτοσχεδιασμός, ο πειραματισμός, η αυτοανακαλυψη, η εξερεύνηση, η μουσική δημιουργικότητα, η μίμηση, η ακουστικότητα, κινητική έκφραση.
13. Διεπιστημονική προσέγγιση της Μουσικής με άλλα γνωστικά αντικείμενα του Προγράμματος Σπουδών της Προσχολικής Αγωγής ((Γλώσσα, Μαθηματικά, Χορός, Εικαστικά, Περιβαλλοντική Αγωγή, Θεατρική Αγωγή, κ.ά.).

 

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ:

1. Καλλιέργεια του ρυθμού μέσα από δράσεις που απορρέουν από τις μεθόδους των: C. Orff, E. Dalcroze και E. Gordon.
2. Οργάνωση μικρής ορχήστρας με κρουστά μουσικά όργανα. Εκμάθηση τεχνικής κρουστών. Δημιουργία αυτοσχέδιων κρουστών οργάνων.
3. Επιλογή τραγουδιών και μουσικών κομματιών για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Καλλιέργεια της φωνής και της ρυθμικής αίσθησης. Ρυθμική απαγγελία, ηχηρές κινήσεις με το σώμα (παλαμάκια, ποδοκροτήματα κλπ.), χρήση κρουστών οργάνων, κινητικές δράσεις για την εμπέδωση του ρυθμού.
4. Γνωριμία με τους διαφορετικούς ρυθμούς (2/4, 3/4, 5/4, 7/4, 9/4, 12/4). Ρυθμική απόδοση μέσα από κρουστά όργανα και το σώμα.
5. Το τραγούδι, το παραμύθι, η εικόνα και το αντικείμενο ως αφορμή για δημιουργική κίνηση.
6. Ηχο – ιστορίες. Συνδυασμός της ρυθμικής και κινητικής αγωγής με άλλες τέχνες. Διαδραστική αφήγηση και πρακτική εφαρμογή στη τάξη.
7. Πρακτική εμπέδωση των τεσσάρων στοιχείων του χορού (χώρος, χρόνος, δύναμη, ροή), με τη βοήθεια κατάλληλων κινητικών αυτοσχεδιασμών.
8. Γνωριμία με παιδικά ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια και δημιουργική, χορευτική απόδοση ελληνικών χορών, προσαρμοσμένη στην προσχολική ηλικία.
9. Εκτέλεση απλών μουσικών κομματιών σε απλό μελωδικό όργανο (φλογέρα ή ξυλόφωνο) κι εμπέδωση των ρυθμικών και μελωδικών μοτίβων.
10. Ρυθμικές και μουσικές φόρμες: κατανόηση μέσα από την κίνηση και τη δημιουργία απλών κινητικών μοτίβων.
11. Η χρήση των αντικειμένων στην ανάπτυξη του ρυθμού.
12. Προετοιμασία φοιτητών/τριών ώστε να οργανώνουν και να διευθύνουν ένα μουσικό σύνολο στο παιδικό σταθμό
13. Κατασκευή απλών αυτοσχέδιων μουσικών οργάνων

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνόγλωσση
Σημειώσεις της διδάσκουσας στο ηλεκτρονικό περιβάλλον του μαθήματος.
Ανδρούτσος Π.Π (1995). Μέθοδοι διδασκαλίας της μουσικής. Παρουσίαση και κριτική θεώρηση των μεθόδων Orff και Dalcroze, Αθήνα: Edition Orpheus Σ. & Μ. Νικολαΐδης ΟΕ.
Αργυρίου, Μ. (2019). Εφαρμοσμένη Μουσική Παιδαγωγική: Το πλαίσιο και ο σχεδιασμός διδασκαλίας για την Προσχολική και Πρωτοσχολική Αγωγή. Θεσσαλονίκη: Εκδ.ΔίΣΗΓΜΑ.
Δογάνη Κ. (2012). Μουσική στην προσχολική ηλικία – Αλληλεπίδραση παιδιού -παιδαγωγού, Αθήνα: Gutenberg
Καραδήμου – Λιάτσου, ΙΙ (2003). Η μουσικοπαιδαγωγική τον 20ο αιώνα. Αθήνα: Orpheus
Μακροπούλου & Βαρελάς, Δ. (2001). Μουσική: το πιο συναρπαστικό παιχνίδι. Αθήνα: Fagotto Αθήνα
Ράπτης Θ. (2015) Μουσική Παιδαγωγική μια συστηματική Προσέγγιση με εφαρμογές για τη προσχολική ηλικία. Αθήνα: Orpheus
Ρέτσιου Σ. (2011). Εξερευνώντας τη μουσική και τη κίνηση, Θεωρητικές προσεγγίσεις και δραστηριότητες μουσικοκινητικής αγωγής για παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας, Αθήνα: Ξιφαράς
Σέργη, Λ.(1995). Προσχολική μουσική αγωγή: Η επίδραση της μουσικής μέσα από τη διαθεματική μέθοδο διδασκαλίας στην ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών, Αθήνα: Gutenberg – Γιώργος και Κώστας Δαρδανός.
Σέργη Λ. (1987). Δημιουργική μουσική αγωγή για τα παιδιά μας. Αθήνα: Gutenberg.
Τσαφταρίδης Ν. (1997). Μουσική, κίνηση, λόγος, Η στοιχειοδομική μουσική στο παιδαγωγό έργο ORFF, Αθήνα: Νήσος
Χρυσοστόμου, Σ. (2005). Η Μουσική στην Εκπαίδευση. Το δίλλημα της Διεπιστημονικότητας. Αθήνα: Παπαγρηγορίου – Νάκας.

 

Ξενόγλωσση
Feierabend J. & Kahan J. (2020) Το βιβλίο της κινητικής εξερεύνησης. Μπορείς να κινηθείς μα αυτόν τον τρόπο; Fagotto books
Joanne D Greata (2019), Music in Early Childhood Education: An Introduction for Early Childhood Educators and Parents, Kindle Edition
McPherson & Graham F. Welch (2012) The Oxford Handbook of Music Education, Volume 2, Oxford University Press.
McPherson & Graham F. Welch (2018) Music Learning and Teaching in Infancy, Childhood, and Adolescence: An Oxford Handbook of Music Education, Volume 2 (Oxford Handbooks)
Palmieri A. (1976). Μέθοδος Φλογέρας με μια συλλογή αυθεντικών κομματιών. Edizioni survini zerboni, Αθήνα, Μουσικός Οίκος Κ. Παπαγρηγορίου – Χ. Νάκας.
Scott N. Edgar (2017). Music Education and Social Emotional Learning, GIA Publications
Gordon E. E. (1997, 1990). Music Learning Theory for Newborn and Young Children. Chicago: GIA Publications.