ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Οι φοιτητές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος θα μπορούν να:
1)έχουν τη δυνατότητα να επιμορφωθούν στις αρχές και τις μεθοδολογίες που αφορούν στη διαδικασία μιας ποιοτικής έρευνας, η οποία επιτρέπει να μελετήσουν και να κατανοήσουν σε βάθος την κοινωνική και εκπαιδευτική πραγματικότητα.
2) συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα της διεξαγωγής της έρευνας με τη συμμετοχή και τη συνέργεια όλων των δρώντων προσώπων του σχολικού θεσμού και ότι η επιμόρφωσή τους στη μεθοδολογία που αφορά στη διαδικασία της έρευνας θα τους επιτρέψει να αναπτύξουν μία (ανα)στοχαστική δράση αναφορικά με τις εκπαιδευτικές τους πρακτικές.
Γενικές Ικανότητες
-
Το μάθημα αποσκοπεί να εξοικειώσει τους φοιτητές με τα θεωρητικά και μεθοδολογικά εργαλεία της Ποιοτικής Ερευνας στην Κοινωνιολογία και την Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης.
-
Να δώσει τη δυνατότητα στους φοιτητές να προσδιορίσουν ένα αντικείμενο έρευνας, να διατυπώσουν μία προβληματική, να πραγματοποιήσουν έναν σχεδιασμό έρευνας και να εξετάσουν τις διάφορες φάσεις μιας έρευνας πεδίου.
-
Να αποκτήσουν οι φοιτητές την ικανότητα να επιλέγουν μεθόδους και τεχνικές διερεύνησης, οι οποίες είναι κατάλληλες για το αντικείμενο που μελετούν.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Το μάθημα αναφέρεται στο σύνολο των ποιοτικών μεθόδων στις Κοινωνικές Επιστήμες, εστιάζοντας κυρίως στην Κοινωνική Έρευνα, αποσκοπώντας στον (ανα)στοχασμό αναφορικά με το κοινωνιολογικό νόημα, την παραγωγή της κοινωνιολογικής γνώσης, την υπέρβαση της αντίθεσης ανάμεσα στο ποιοτικό και το ποσοτικό. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην εθνογραφική προσέγγιση, τη φαινομενολογική προσέγγιση, τη διαδραστική προσέγγιση, καθώς και στη συλλογή των δεδομένων και τη μελέτη ορισμένων τεχνικών που χρησιμοποιούνται σε μία ποιοτική προσέγγιση στην εκπαιδευτική και κοινωνική έρευνα. Εστιάζεται στην έννοια της αντικειμενικότητας, της αντιπροσωπευτικότητας, της εγκυρότητας της γνώσης, στις σχέσεις ανάμεσα στην κοινή γνώση και την κοινωνιολογική εξήγηση και κατανόηση, την αξία της Κοινωνιολογικής Παρέμβασης, την Έρευνα –Δράση ως εργαλείο ανάλυσης των κοινωνικών προβλημάτων. Σε μία τέτοια προοπτική θεωρούμε ότι οι ποιοτικές προσεγγίσεις είναι το κατάλληλο εργαλείο για την ανάλυση του τρόπου σκέψης των δρώντων προσώπων του εκπαιδευτικού συστήματος (εκπαιδευτικών, γονέων, μαθητών κλπ), καθώς και των όρων με τους οποίους κατανοούν και ερμηνεύουν την κοινωνική και εκπαιδευτική πραγματικότητα.
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Altrichter H., Posch P., Somekh B., Οι εκπαιδευτικοί ερευνούν το έργο τους. Αθήνα, Μεταίχμιο, 2001.
Blackledge D., Hunt B. (1995). Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Αθήνα, Μεταίχμιο.
Cohen L., Manion L. (2000), Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας, Αθήνα, Μεταίχμιο.
Copans J.(2004). Η επιτόπια εθνολογική έρευνα, Gutenberg.
Γέμτος Α. Π. (1987). Μεθοδολογία των κοινωνικών επιστημών. Αθήνα, Παπαζήση.
Γώγου Λ. (2010). Η κατανόηση των κοινωνικών φαινομένων και οι προοπτικές της κοινωνικής έρευνας, Γρηγόρη.
Γώγου Λ. (1995). «Η καταγωγή της έρευνας-δράσης», περ. Τα Εκπαιδευτικά, 37-38.
Γώγου Λ. (1995). «Η μεθοδολογία της έρευνας-δράσης», περ. Νέα Παιδεία, 74.
Γώγου, Λ. (2010).Η κατανόηση των κοινωνικών φαινομένων και οι προοπτικές της κοινωνικής έρευνας, Αθήνα, Γρηγόρη.
Γώγου Λ. (2019). Κοινωνικές Αλληλεπιδράσεις Σχολείου Οικογένειας. Τι λένε οι δάσκαλοι για τους γονείς? Μία Κοινωνιολογική Προσέγγιση, Αθήνα, Γρηγόρη, 247 σελ..
Γώγου Λ., Καλεράντε Ε., Ελευθεράκης Θ., Κουστουράκης Γ., Γιαβρίμης Π., Νικολάου Σ.-Μ. (2020) (Επιμ.). Ποιοτικές Μέθοδοι στην Εκπαίδευση: Θεωρητικοί Προβληματισμοί και Πρακτικές Εφαρμογές, Αθήνα, Γρηγόρη
Elster J. (1992). Μηχανισμοί και εργαλεία για τις κοινωνικές επιστήμες, Αθήνα, Οδυσσέας.
Freire P. (1977). Πολιτιστική Δράση για την κατάκτηση της ελευθερίας, Αθήνα, Καστανιώτη.
Ιωσηφίδης Θ. (2017). Ποιοτικές Μέθοδοι Ερευνας και Επιστημολογία των Κοινωνικών Επιστημών, Αθήνα, Τζιόλας
Ιωσηφίδης Θ., Σπυριδάκης Μ., (Επιμ.) (2006). Ποιοτική κοινωνική έρευνα, Αθήνα, Κριτική.
Κάλλας Γ. (2002). Οι ερευνητικές υποδομές των κοινωνικών επιστημών, Αθήνα, Νεφέλη.
Κατσαρού Ε., Τσάφος Β. (2003 ). Από την έρευνα στη διδασκαλία. Η εκπαιδευτική έρευνα-δράση, Αθήνα, Σαββάλας.
Κατσαρού Ε. (2016). Εκπαιδευτική Ερευνα-Δράση, Αθήνα, Κριτική.
Τάτσης Ν., Θανοπούλου Μ., (επιμ.) (2009). Η Κοινωνιολογία της Σχολής του Σικάγου, Αθήνα, Παπαζήση.
Τσιώλης Γ. (2006). Ιστορίες ζωής και βιογραφικές αφηγήσεις, Αθήνα, Κριτική,2006.
Φίλιας Β. (1996). Εισαγωγή στη Μεθοδολογία και τις Τεχνικές των Κοινωνικών Επιστημών, Αθήνα, Gutenberg.
Επιστημονικά περιοδικά
Κοινωνικές Επιστήμες
Το Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών
Κοινωνιολογική Επιθεώρηση
Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης
Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων Επιστημονικό Βήμα του Δασκάλου
Νέα Παιδεία
Σύγχρονη Εκπαίδευση
Τα Εκπαιδευτικά
Παιδαγωγική Επιθεώρηση
Τετράδια Πολιτικής Επιστήμης
Επιστήμη και Κοινωνία
Επιθεώρηση Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού
Journal of International Social Studies
Journal of Politics and Society
American Journal of Sociology
American Sociology Review
British Journal of Sociology
Electronic journal of Sociology
Année Sociologique