Ψυχοπαιδαγωγική στην Προσχολική Ηλικία

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/τρια
Σε επίπεδο γνώσης θα είναι σε θέση να ανακαλεί και να περιγράφει:

• Τις βασικές έννοιες της Ψυχοπαιδαγωγικής.
• Τις βασικές θεωρίες των κινήτρων μάθησης.
• Τις επιδράσεις των ατομικών διαφορών (π.χ. νοημοσύνη, προσωπικότητα, κ.α.) στη μάθηση.
• Τη συμπεριφορά και ψυχολογία του μαθητή και του εκπαιδευτικού. Τα σημεία κριτικής που διατυπώνονται στη συμπεριφορά τους με βάση την Ψυχοπαιδαγωγική.
• Με σαφή τρόπο την πολύπλευρη σύνδεση των Ψυχοπαιδαγωγικών θεωριών στην Παιδαγωγική πράξη.

 

Σε επίπεδο δεξιοτήτων θα είναι σε θέση να επεξηγεί και να εξάγει συμπεράσματα σχετικά με:

• Την αναστοχαστική στάση στους προβληματισμούς που δημιουργεί o σχεδιασμός και υλοποίηση Παιδαγωγικής πράξης σε χώρους προσχολικής αγωγής.
• Τη θετική επικοινωνιακή δεξιότητα: Ψυχοπαιδαγωγική επικοινωνία στην τάξη στο θεσμό.
• Τις Ψυχοπαιδαγωγικές θέσεις για την επαρκή ανταπόκριση στις ατομικές διαφορές των μαθητών στην τάξη.

 

Σε επίπεδο ικανοτήτων θα είναι σε θέση να εφαρμόζει τα ανωτέρω ως ακολούθως:

• Προβαίνει σε εφαρμογές της Ψυχοπαιδαγωγικής διαμορφώνοντας αποτελεσματικά περιβάλλοντα μάθησης.
• Μπορεί να βρίσκει λύσεις βασισμένες στις αρχές της ψυχολογίας σε προβλήματα που αφορούν τη διδασκαλία, τη μάθηση και τη συμπεριφορά των μαθητών.
• Είναι ικανός/ή να δημιουργεί κατάλληλο πλαίσιο “Προετοιμασίας- Υλοποίησης – Αξιολόγησης” παιδαγωγικού έργου και εναλλακτικών τρόπων διάχυσης του.
• Διαχειρίζεται την Ψυχοπαιδαγωγική πρακτική στην προσχολική αγωγή της μεθοδολογίας της & των τεχνικών εφαρμογής της.

 

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
• Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. Ψυχοπαιδαγωγική – Παιδαγωγικές επιστήμες.
2. Ο ρόλος του πλαισίου Ψυχοπαιδαγωγικής στην επικοινωνία, στη μάθηση και στην ανάπτυξη.
3. Κίνητρα μάθησης. Τρόποι αξιολόγησης των κινήτρων, των μεταγνωστικών δεξιοτήτων και των δεξιοτήτων αυτο-ρύθμισης των μικρών παιδιών κατά τη μαθησιακή διαδικασία. Δεξιότητες σκέψης.
4. Έννοια του εαυτού – ενίσχυση αυτοεκτίμησης. Κοινωνικές δεξιότητες. Διαχείριση συναισθημάτων.
5. Ατομικές διαφορές μαθητών και η σχέση τους με τη μάθηση. Η ψυχοπαιδαγωγική στην διαφοροποιημένη μάθηση και διδασκαλία. Θεωρία της δραστηριότητας.
6. Νεότερες ψυχολογικές προσεγγίσεις των παιδαγωγικών μεθόδων. Μη κατευθυντικότητα. Εναλλακτικές ψυχοπαιδαγωγικές προσεγγίσεις στην εκπαίδευση. Θετική ψυχολογία.
7. Κλινική Ψυχοπαιδαγωγική.
8. Ανθρωποκεντρικές προσεγγίσεις. Ψυχοπαιδαγωγική στη γνωστική, κοινωνική & ηθικο-συναισθηματική ανάπτυξη και διδασκαλία. Οικοδομισμός. Παιδαγωγικές θεωρίες των J. Piaget, H. Wallon, J. Bruner, Vygotsky, C.Rogers , Ferreiro, κ.ά.
9. Ψυχοκοινωνικό περιβάλλον αγωγής & εκπαίδευσης. Σχέσεις διδακτικής και ψυχοπαιδαγωγικής. Αλληλεπιδράσεις στην ομάδα της τάξης.
10. Εφαρμογές Ψυχοπαιδαγωγικής στα ποιοτικά προγράμματα προσχολικής ηλικίας-Σύγχρονες Τάσεις. Σχεδιασμός, υλοποίηση και αξιολόγηση.
11. Ψυχοπαιδαγωγική της επικοινωνιακής και βιωματικής εμπειρίας. Ομαδοσυνεργατικές μέθοδοι και Ψυχοδυναμική. Συμπερίληψη. Διαδραστική μάθηση.
12. Παιδαγωγική σχέση και ρυθμιστική παρέμβαση. Προσαρμογή.
    Διαπροσωπικές σχέσεις. Διαχείρισης συγκρούσεων.
13. Μεθοδοι Έρευνας στην ψυχοπαιδαγωγική.

 

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΔΙΟΥ

Το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος περιλαμβάνει ψυχοπαιδαγωγικές εμπειρίες και σύγχρονους προσανατολισμούς. Εφαρμογές με βάση την αρχή της εμπλοκής και της συνοδείας. Οργάνωση ομαδο-συνεργατικών συστημάτων (Παιδαγωγικές Γωνιές, Παράλληλα εργαστήρια, Μικρο- ομάδες δραστηριοτήτων κ.ά.).
Οργάνωση ημερήσιου Ψυχο-παιδαγωγικού προγράμματος σε πλαίσιο σχεδιασμού- υλοποίησης και αξιολόγησης.
Μελέτη της συμπεριφοράς των παιδιών κατά τη διάρκεια βιωματικών προσεγγίσεων της παιδαγωγικής πράξης σε σχέση με τους διάφορους τομείς ανάπτυξης: κινητικό, νοητικό, κοινωνικο-συναισθηματικό κλπ.
Συνεργασία – επικοινωνία – διαπραγμάτευση παιδιών, παιδαγωγών, συνεργατών. Προσεγγίσεις της αμφίδρομης σχέσης: οικογένεια – παιδί – χώρος προσχολικής αγωγής.
Δημοσιοποίηση του ψυχοπαιδαγωγικού έργου και μη τυπικές μορφές αξιολόγησης του.

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνόγλωσση
Καλαïτζοπούλου, Μ., (2001). Ο εκπαιδευτικός ως στοχαζόμενος επαγγελματίας. Αθήνα: Τυπωθήτω-Δαρδανός.
Κουτσουβάνου, Ε.,(2012). Η θεωρία του Piaget και παιδαγωγικές εφαρμογές στην προσχολική εκπαίδευση. Αθήνα: Παπαζήση.
Ματσαγγούρας, Ηλ., (2003). Η Σχολική Τάξη (χώρος, ομάδα, πειθαρχία,μέθοδος). Αθήνα:Γρηγόρη.
Μοκό, Ζωρζ, (1997). Ψυχανάλυση και εκπαίδευση. Αθήνα: Καστανιώτη.
Μπαγάκης, Γ., (2002). Ο Εκπαιδευτικός ως ερευνητής. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Μπακιρτζής, Κ., (2002). Επικοινωνία και Αγωγή. Αθήνα: Gutenberg.
Ουαντσγουερθ, Μ., (2001). Η θεωρία του Ζαν Πιαζέ για τη γνωστική και συναισθηματική ανάπτυξη. Αθήνα: Καστανιώτη.
Πανοπούλου- Μαράτου, Όλ., (1998). Παιδί, επιστήμη και ψυχανάλυση. Αθήνα: Καστανιώτη.
Παπαδοπούλου, Ελ., (1997). Β. Σουχομλίνσκι: «Το σχολείο της χαράς» Εφαρμογές και πρακτικές μιας ανθρωπιστικής παιδείας. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδη.
Παπαθανασίου, Αντ., (2000). Προγράμματα και δραστηριότητες στους κρατικούς παιδικούς σταθμούς. Αθήνα : Τυπωθήτω.
Πετρογιάννης, Κ.& Melhuish, E., (2001). Προσχολική ηλικία : Φροντίδα – Αγωγή – Ανάπτυξη. Αθήνα: Καστανιώτη.
Πουρκός, Μ., (2000). Ατομικές Διαφορές Μαθητών και Εναλλακτικές Ψυχοπαιδαγωγικές Προσεγγίσεις. Αθήνα: Gunteberg.
Πυρουνάκη – Λιώνη, Μ., (2016). Ψυχοπαιδαγωγικά εργαλεία της Νηπιαγωγού. Αθήνα: Θυμάρι.
Σιδηροπούλου, Φ., Τσαούλα, Ν., (2008). Παιδικός σταθμός και έρευνα: τοπίο πολυεπίπεδης επικοινωνίας. Αθήνα: ύψιλον/βιβλία.
Φράγκος, Χ., (2000). Ψυπαιδαγωγική: Θέματα Παιδαγωγικής, Ψυχολογίας, Παιδείας, Διδακτικής και Μάθησης. Αθήνα : Gutenberg.
Cifali, Mir., Imbert , Fr., (2005). O Freud και η Παιδαγωγική. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Foulin, Jean-Noel, Mouchon, Serge, (2002). Εκπαιδευτική Ψυχολογία. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Goehlich, M., (2003). Παιδοκεντρική διάσταση στη μάθηση. Αθήνα : Τυπωθήτω- Γιώργος Δαρδανός.
Houssay, J., (2000). Δεκαπέντε παιδαγωγοί. Σταθμοί στην ιστορία της παιδαγωγικής σκέψης. Αθήνα:
Μεταίχμιο.
Kaemi – Veisari Erica, (2000). Ανοιχτός σχεδιασμός στο νηπιαγωγείο. Αθήνα: Κορφή.
Lobrot, M., (2015). Zώντας μαζί. Η παρεμβαίνουσα μη κατευθυντικότητα στη ζωή μας. Αθήνα: Αρμός.
McLeod, J., (2005).Εισαγωγή στην Συμβουλευτική. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Reid, Gavin (2019). Τρόποι μάθησης και Συμπερίληψη. Αθήνα:Παρισιάνου.
Rogers, C., (2006). Ένας τρόπος να υπάρχουμε. Αθήνα: Ερευνητές.
Roopnarine, L.J., Johnson. E.J., (2006). Ποιοτικά προγράμματα προσχολικής εκπαίδευσης Παραδείγματα από τη διεθνή πρακτική. Αθήνα: Παπαζήση.
Vigotsky, S. L., (2000). Νους στην Κοινωνία – H ανάπτυξη των Ανώτερων Ψυχολογικών Διαδικασιών, Αθήνα: Gutemberg.

 

Ξενόγλωσση
Boimare, Ser., ( 2019). Pratiquer la psychopédagogie Paris: Dunod.
Florin, A., Crammer, Car., (2009). Enseigner a l’ école maternelle. Paris:Hatier.
Guidetti, Mich., Lallemand, Suz., Morel M., (2004). Enfances d’ailleurs, d’hier et d’aujourd’hui. P: Armand Colin.
Patrick Ben Soussan, (2012). Le livre noir de l’accueil de la petite enfance. Éditions érès.
Rohart, Jean-Dniel, (2013). Renouveler l’education. Éditions:Chronique Sociale
Thollon-Behar, M.-P., (2015). La qualité du travail en équipe: Pour une meilleure qualité d’accueil de la petite enfance. Éditions érès.

 

Επιστημονικό περιοδικό
European Early Childhood Education Research Journal