ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/τρια
Σε επίπεδο γνώσης θα είναι σε θέση να ανακαλεί και να περιγράφει:
- Τους διαφορετικούς τύπους και μεθόδους παρατήρησης
- Τις ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των μεθόδων ώστε να μπορούν να θέσουν σε εφαρμογή την καταλληλότερη μέθοδο παρατήρησης ανά περίσταση
- Μεθόδους και τρόπους παρατήρησης ανάλογα με τους παιδαγωγικούς σκοπούς, στόχους και ανάγκες του παιδιού, της ομάδας ή του παιδαγωγικού πλαισίου στο οποίο θα κληθούν να τις εφαρμόσουν.
Σε επίπεδο δεξιοτήτων θα είναι σε θέση να επεξηγεί και να εξάγει συμπεράσματα σχετικά με:
- Τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών και να τροποποιήσει το παιδαγωγικό του πρόγραμμα σύμφωνα με αυτά
- Την υλοποίηση και την εφαρμογή κατάλληλων παιδαγωγικών πρακτικών σύμφωνα με τα ευρήματά του από τις παρατηρήσεις
- Τα ευρήματά του από τις παρατηρήσεις με σκοπό την ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών
Σε επίπεδο ικανοτήτων θα είναι σε θέση να εφαρμόζει τα ανωτέρω ως ακολούθως:
- Οργανώνει και να καθορίζει ένα παιδαγωγικό πρόγραμμα σύμφωνα με τα ευρήματα των παρατηρήσεων του προκειμένου να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ομάδας του αλλά και κάθε παιδιού ξεχωριστά.
- Να διασφαλίζει ότι χρησιμοποιούνται τα πιο ενδεδειγμένα εργαλεία παρατήρησης ανά περίπτωση, σκοπό και στόχους.
- Να τροποποιεί τις ήδη υπάρχουσες αλλά και να δημιουργεί νέες μεθόδους παρατήρησης σύμφωνα με το σκοπό και τους στόχους που έχει
- Να συνεργάζεται αποτελεσματικά σε διεπιστημονικές ομάδες αλλά και να είναι σε θέση να τα παρουσιάζει τα ευρήματά του σε αυτές προς όφελος των παιδιών.
Γενικές Ικανότητες
- Λήψη αποφάσεων
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
- Η ιστορική εξέλιξη της παρατήρησης
- Η σημασία της παρατήρησης:
- Σκοποί και στόχοι της παρατήρησης. Ατομικές-Ομαδικές Παρατηρήσεις. Αντικειμενικότητα/ Υποκειμενικότητα του παρατηρητή.
- Πρόσβαση στην πληροφορία: Με ποιους μοιραζόμαστε τις παρατηρήσεις μας
- Συστηματική Παρατήρηση: Καταγραφή και Ανάλυση παρατηρήσεων. Αξιολόγηση πολλαπλών καταγραφών με σκοπό το σχεδιασμό-επαναπροσδιορισμό του παιδαγωγικού πλαισίου δράσης (οργάνωση χώρου, ατομικών-ομαδικών δραστηριοτήτων).
- Τύποι παρατήρησης: Αρνητικά και θετικά του κάθε τύπου, χρονική διάρκεια
- Μέθοδοι παρατήρησης: α) Ελεύθερη Παρατήρηση β) Σχάρες Παρατήρησης
- Η μέθοδος Target child
- Documentation
- Τα παιδιά έχουν φωνή: α) Learning Stories β) Η Μέθοδος του Μωσαϊκού
- Άλλοι μέθοδοι παρατήρησης: α) Social Play Continuum β) Schema
- Μέθοδοι παρατήρησης για την αξιολόγηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών: Οι σχάρες παρατήρησης ITERS και ECERS-R
- Τροποποίηση προυπάρχουσας ή δημιουργία νέας σχάρας παρατήρησης για να ανταποκρίνεται στους παιδαγωγικούς σκοπούς, στόχους και ανάγκες του παιδιού, της ομάδας ή του πλαισίου στο οποίο εργαζόμαστε.
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελληνόγλωσση
Clark, A. & Moss, P. (2010). Ας ακούσουμε τα μικρά παιδιά: Η προσέγγιση του «Μωσαïκού». Αθήνα: ΕΑΔΑΠ.
Cohen, D., Stern, V., Balaban, N. (Επιμέλεια: Βοσνιάδου, Σ.) (1991). Παρατηρώντας και καταγράφοντας την συμπεριφορά των παιδιών. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.
Edwards Carolyn, Gandini Lella,Forman George, (Επιμέλεια: Κουτσουβάνου Ε., Βεργιοπούλου Α.) (2001),Reggio Emilia: Οι χίλιες γλώσσες των παιδιών προσχολικής ηλικίας, Αθήνα: Πατάκης.
Λάγιου-Λιγνού, Ε.,Αναγνωστάκη, Λ., Μαραγκίδη, Μ.,Μπαρτζώκη, Α., Τσελίκα, Μ.,Χασιλίδη,Σ., (2011), Παρατηρώντας το βρέφος: Η μέθοδος της ψυχαναλυτικής παρατήρησης βρέφους, Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.
Ντολιοπούλου, Ε., Γουργιώτου, Ε. (2008), Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση: Με έμφαση στην Προσχολική, Αθήνα: Gutenberg.
Ξενόγλωσση
Arnold, C. (2003). Observing Harry: Child Development and Learning 2-5. McGraw-Hill Education (UK).
Athey, C. (2007). Extending Thought in Young Children: A Parent-Teacher Partnership. SAGE
Atherton, F., & Nutbrown, C. (2013). Understanding schemas and young children: From birth to three. Sage.
Broadhead, P. (2003). Early years play and learning: developing social skills and cooperation. Routledge
Bruce, T. (2011) Learning through Play. Abingdon: Hodder Education
Carr, M. (2001). Assessment in early childhood settings: Learning stories. Sage.
Edwards, C., Gandini, L., & Forman, G. (Eds.). (2011). The Hundred Languages of Children: The Reggio Emilia Experience in Transformation: The Reggio Emilia Experience in Transformation. ABC-CLIO.
Elfer, P. (2004). 10 Observation Matters. Birth to three matters, 116-129.
Harms, T., Clifford, R. M., & Cryer, D. (2014). Early childhood environment rating scale. Teachers College Press.
Harms, T., Cryer, D., Clifford, R. M., & Yazejian, N. (2017). Infant/toddler environment rating scale. Teachers College Press.
Hobart, C., & Frankel, J. (2004). A practical guide to child observation and assessment. Nelson Thornes.
Nutbrown, C. (2011). Threads of Thinking: Schemas and Young children’s learning. Sage.
Papatheodorou, T., Luff, P., & Gill, J. (2013). Child observation for learning and research. Routledge.
Επιστημονικά περιοδικά
Early Child Development and Care
Early Childhood Education Journal
Journal of Early Childhood Research