Θετικές Επιστήμες – Διεπιστημονικές Προσεγγίσεις (Stem/Steam) στην Προσχολική Αγωγή

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες
Σε επίπεδο γνώσης θα είναι σε θέση να:

• Κατανοήσουν βασικές μαθηματικές έννοιες, έννοιες φυσικών επιστημών και μηχανικής και ψηφιακής τεχνολογίας.
• Αναγνωρίσουν τη διεπιστημονικότητα της γνώσης και πώς οι νέες μεθοδολογίες STEM/STEAM προωθούν ένα ολιστικό μοντέλο γνώσης και μάθησης.
• Να συνειδητοποιήσουν ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας «μαθαίνουν» από τη στιγμή που γεννιούνται για τον κόσμο τους και θέλουν να τον εξερευνήσουν.
• Να κατανοήσουν το θεμελιώδη ρόλο της προσχολικής αγωγής στην εξάλειψη στερεοτύπων γύρω από τις επιστήμες, μαθηματικά και τεχνολογίες και στην θετική ενίσχυση των επιστημονικών προδιαθέσεων των μικρών παιδιών.

 

Σε επίπεδο δεξιοτήτων θα είναι σε θέση:

• Να τονώσουν με τις γνώσεις που θα αποκτήσουν την αυτοπεποίθησή τους σχετικά με τις θετικές επιστήμες και το πώς μπορούν να τις προσεγγίσουν με τα παιδιά της πρώιμης παιδικής ηλικίας.
• Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία της δια βίου εκπαίδευσης και ενημέρωσης και να παρακολουθούν την εξέλιξη των διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων.
• Να παρατηρούν και αξιολογούν τις γνώσεις και δυσκολίες των μικρών παιδιών γύρω από την κατανόηση των μαθηματικών/ φυσικών /μηχανικών / τεχνολογικών εννοιών και δεξιοτήτων.

 

Σε επίπεδο ικανοτήτων θα είναι σε θέση:

• Οργανώσουν πρότζεκτ, βιωματικές δράσεις και δημιουργικές εμπειρίες γύρω από τις θετικές επιστήμες μαζί με τα παιδιά, τους γονείς και την κοινότητα μέσα και έξω από τον παιδικό σταθμό.
• Να οργανώσουν το περιβάλλον και τις γωνιές του παιδικού σταθμού ώστε να προωθείται η περιέργεια και η ανακαλυπτική μάθηση γύρω από τις θετικές επιστήμες.
• Να συντονίσουν τους ελεύθερους πειραματισμούς των παιδιών και να τα καθοδηγήσουν στην ανακάλυψη της γνώσης.
• Να αναπτύξουν τη συνεργατικότητα και ομαδικότητα και να συνειδητοποιήσουν ότι οι επιστήμες συνδέονται άρρηκτα με την καθημερινή μας ζωή.

 

Γενικές Ικανότητες

• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. Η διεπιστημονική προσέγγιση STEM/STEAM. Ορισμοί, δράσεις, πλεονεκτήματα και περιορισμοί.
2. Ανακαλυπτική μάθηση, πρότζεκτ, διαθεματική και βιωματική προσέγγιση και ελεύθερο παιχνίδι στις φυσικές επιστήμες και τα μαθηματικά.
3. Μαθηματικά Ι: Η διδακτική των μαθηματικών σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Βιωματικές Προσεγγίσεις. Βασικές μαθηματικές έννοιες για μικρά παιδιά εισαγωγή.
4. Μαθηματικά ΙΙ: Βασικές μαθηματικές έννοιες συνέχεια.
5. Φυσικές επιστήμες Ι: Μεθοδολογία των προσεγγίσεων των εννοιών Φυσικών Επιστημών. Βασικέ έννοιες φυσικών επιστημών για μικρά παιδιά – εισαγωγή.
6. Φυσικές επιστήμες ΙΙ: Βασικές έννοιες φυσικών επιστημών για μικρά παιδιά – συνέχεια.
7. Μηχανική: Τι είναι και πώς εφαρμόζεται στις καθημερινές δραστηριότητες στον παιδικό σταθμό; Η σχεδιαστική λογική/σκέψη (design thinking) και τα διάφορα εκπ/κά μοντέλα.
8. Το κίνημα Makerspaces/Makers και ο ρόλος του στην διεπιστημονική προσέγγιση της γνώσης στην προσχολική αγωγή.
9. Τεχνολογία: Ορισμοί τεχνολογίας, παραδοσιακές και σύγχρονες τεχνολογίες (ψηφιακές και μη) του 21ου αιώνα για τα μικρά παιδιά – εισαγωγή.
10. Ψηφιακές τεχνολογίες και εργαλεία και πώς συνδυάζονται με τις θετικές επιστήμες στις μικρές ηλικίες
11. Τέχνες και ενσωμάτωση στις θετικές επιστήμες. Πώς μπορούν οι Τέχνες να προωθήσουν τη γνώση στις φυσικές επιστήμες και τα μαθηματικά;
12. Παρατήρηση, αξιολόγηση μεθόδων και εργαλείων. Εξάλειψη στερεοτύπων όσον αφορά τις Θετικές επιστήμες και προώθηση ισότητας και ισονομίας.
13. Οργάνωση STEAM/STEM περιβάλλοντος και γωνιών. Ο ρόλος του παιδαγωγού, της οικογένειας και της κοινότητας.

 

Εργαστηριακές Ασκήσεις

Κατά τη διάρκεια των εργαστηριακών ασκήσεων οι φοιτητές θα δουλέψουν τις έννοιες φυσικών και μαθηματικών επιστημών με παραδείγματα, πειράματα, εφαρμογές, λογισμικά και παιχνίδια που θα οργανώσουν σε ομάδες και θα παρουσιάσουν στους συμφοιτητές τους.

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνόγλωσση
Ζαχάρος, Κ., (2007). Οι μαθηματικές έννοιες στην προσχολική εκπαίδευση και η διδασκαλία τους. Μεταίχμιο.
Θάνου, Α., (2001). Πειράματα στο Νηπιαγωγείο. Καστανιώτης.
Καλογιαννάκης, Μ. (επιμέλεια), (2018). Διδάσκοντας φυσικές επιστήμες στην προσχολική εκπαίδευση. Προκλήσεις και προοπτικές. Gutenberg.
Μπαγάκης, Γ., Παραμυθιώτου, Μ., Σιόλου, Κ., Μερίκου, Μ., Αγγέλη, Ε., (2006). Μεθοδολογία δραστηριοτήτων φυσικών επιστημών στην προσχολική εκπαίδευση. Μια περίπτωση αυτομόρφωσης και κριτικής υποστήριξης νηπιαγωγών. Μεταίχμιο.
Παντίδος, Π. (2019). Ο ρόλος των φυσικών επιστημών στην προσχολική εκπαίδευση. Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών.
Τζεκάκη Μ. (2007). Μικρά παιδιά, μεγάλα μαθηματικά νοήματα. Gutenberg.
Τζεκάκη Μ. (2010). Μαθηματική εκπαίδευση για την προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία. Εκδόσεις Ζυγός.
Τσελφές, Β. (2016). Προσχολική ηλικία: Οι φυσικές επιστήμες στην εκπαιδευτική σχέση παιδιών και εκπαιδευτικών. Άρτεμις εκδόσεις.

 

Ξενόγλωσση
Bers, M. U., Strawhacker, A., & Vizner, M. (2018). The design of early childhood makerspaces to support positive technological development. Library Hi Tech, 36(1), 75-96. https://doi.org/10.1108/LHT-06-2017-0112
Bevan, B. (2017). The promise and the promises of Making in science education. Studies in Science Education, 53(1), 75–103.
Bybee, R. W. (2010). Advancing STEM education: A 2020 vision. Technology and engineering teacher, 70(1), 30-35.
Campbell, C., Jobling, W., & Howitt, C. (Eds.). (2018). Science in early childhood. Cambridge University Press.
Christenson, L. A., & James, J. (2015). Building bridges to understanding in a preschool classroom: A morning in the block center. YC Young Children, 70(1), 26-30.
Clements, D. H., Sarama, J., & DiBiase, A. M., (eds.) (2004). Engaging young children in mathematics: Standards for early childhood mathematics education, 7-76. Lawrence Erlbaum.
Cremin, T., Glauert, E., Craft, A., Compton, A., & Stylianidou, F. (2015). Creative Little Scientists: exploring pedagogical synergies between inquiry-based and creative approaches in Early Years science. Education 3-13, 43(4), 404-419.
Davis, D., & Howe, A. (2003). Teaching science and design technology in the early years. London: David Fulton.
Falloon, G., Hatzigianni, M., Bower, M., Forbes, A., & Stevenson, M. (2020). Understanding K-12 STEM Education: a Framework for Developing STEM Literacy. Journal of Science Education and Technology, 1-17. https://doi.org/10.1007/s10956-020-09823-x
Hatzigianni, M., Stevenson, M., Falloon, G., Bower, M., & Forbes, A. (2020). Children’s views on making and designing. European Early Childhood Education Research Journal. (Special Issue: Technology integrated pedagogical practices: A look into Evidence-based teaching and coherent learning for young children) 28(2), 286-300.
Kalogiannakis, M., Nirgianaki, G. M., & Papadakis, S. (2018). Teaching magnetism to preschool children: The effectiveness of picture story reading. Early Childhood Education Journal, 46(5), 535-546.
Kalogiannakis, M., & Papadakis, S. (2019). Evaluating pre-service kindergarten teachers’ intention to adopt and use tablets into teaching practice for natural sciences. International Journal of Mobile Learning and Organisation, 13(1), 113-127.
Katz, L. (2010). STEM in the early years. Early Childhood Research and practice. Retrieved from: https://ecrp.illinois.edu/beyond/seed/katz.html
Knaus, M. (2013). Maths is all around you. Developing mathematical concepts in the early years. Teaching Solutions.
Li, Y., Wang, K., Xiao, Y., & Froyd, J. E. (2020). Research and trends in STEM education: a systematic review of journal publications. International Journal of STEM Education, 7(1), 1-11. https://doi.org/10.1186/s40594-020-00207-6
Papavlasopoulou, S., Giannakos, M. N., & Jaccheri, L. (2017). Empirical studies on the Maker Movement, a promising approach to learning: A literature review. Entertainment Computing, 18, 57–78. https://doi.org/10.1016/j.entcom.2016.09.002
Wang, F., Kinzie, M. B., McGuire, P., & Pan, E. (2010). Applying technology to inquiry-based learning in early childhood education. Early Childhood Education Journal, 37(5), 381-389.
Weatherly, L., Oleson, V., & Kistner, L. R. (2017). Over the Fence: Engaging Preschoolers and Families in a Yearlong STEAM Investigation. YC Young Children, 72(5), 44-50.
Yelland, N., Diezmann, C., & Butler, D. (2014). Early Mathematical Explorations. Cambridge University Press.

 

Συναφή περιοδικά
Διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών: Έρευνα & Πράξη
International Journal of STEM Education
European Early Childhood Education Research Journal
YC Young Children
Ανοικτή εκπαίδευση
Έρευνα στη διδακτική των μαθηματικών